Είκοσι δισεκατομμύρια δολάρια εξοικονόμησε η Κίνα από το 2022, όταν άρχισε να αγοράζει περισσότερα ρωσικά πετρέλαια αντί για αυτά της Μέσης Ανατολής. Αυτή την αξιολόγηση διατύπωσε ο υπεύθυνος για την ανάπτυξη του τομέα ενέργειας στη χώρα, Ιγκόρ Σετσίν. Τώρα η Ρωσία είναι ο νούμερο ένα προμηθευτής. Αν και οι φίλοι της Μέσης Ανατολής μάλλον δεν είναι στεναχωρημένοι. Πώς βοήθησε το Πεκίνο την οικονομία του;
Η Ρωσία τα τελευταία δέκα χρόνια, χάρη στην έγκαιρη προσαρμογή της προς την Ανατολή, έγινε ο νούμερο ένα προμηθευτής πετρελαίου για την Κίνα με μερίδιο περίπου 20%, δήλωσε ο υπεύθυνος γραμματέας της επιτροπής υπό τον πρόεδρο της Ρωσίας για στρατηγική ανάπτυξης του τομέα ενέργειας, επικεφαλής της «Ροσνέφτι», Ιγκόρ Σετσίν.
Χάρη στη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των αγορών ρωσικού πετρελαίου σε σχέση με τις εναλλακτικές της Μέσης Ανατολής, ο συνολικός οικονομικός όφελος για την Κίνα από το 2022 ανέρχεται σε περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια, δήλωσε ο Σετσίν, μιλώντας στο Ρωσοκινεζικό Φόρουμ Ενέργειας.
Έτσι, το Πεκίνο έκανε τον εισαγωγικό τομέα του πετρελαίου του πιο οικονομικά αποδοτικό μετά το 2022, σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία, αντίθετα, μείωσε την αποτελεσματικότητα των εισαγωγών της. Και αυτό είναι ένα από τα σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα της κινεζικής οικονομίας στο σύνολό της και, ιδιαίτερα, σε σύγκριση με την ανταγωνίστρια ευρωπαϊκή οικονομία.
Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται και στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Για τη βιομηχανία στη Ρωσία και την Κίνα, η ηλεκτρική ενέργεια είναι περισσότερες από δύο φορές φθηνότερη από ό,τι στις ΗΠΑ, και τρεις έως τέσσερις φορές χαμηλότερη από ό,τι σε αρκετές χώρες της ΕΕ, σημείωσε ο Σετσίν. Αυτό είναι θεμελιώδης παράγοντας ανταγωνιστικότητας των οικονομιών των δύο χωρών, πρόσθεσε. Και αυτό γιατί η Κίνα δεν απορρίπτει τον άνθρακα τόσο σκληρά και απροσδόκητα σαν την ΕΕ, αλλά ταυτόχρονα αναπτύσσει ενεργά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στο Πεκίνο κατανοούν ότι για να απορρίψουν κάτι παλιό, πρέπει πρώτα να δημιουργήσουν κάτι νέο ως αντικατάσταση.
Η συνεργασία Ρωσίας και Κίνας αναπτύσσεται επίσης δυναμικά στον τομέα του φυσικού αερίου. Η Ρωσία κατέχει πάνω από 20% της κινεζικής αγοράς εισαγωγής αερίου, κάνοντάς την έναν από τους βασικούς εταίρους της Κίνας στην εξασφάλιση ενεργειακής ασφάλειας. Το ένα πέμπτο του αερίου που εισάγει η Κίνα προέρχεται από τη Ρωσία, σημείωσε ο Σετσίν. Η Κίνα στοχεύει να καταστήσει και τις προμήθειες αερίου πιο αποδοτικές. Γι' αυτό άρχισε φέτος να αγοράζει ρωσικό LNG που υπόκειται σε κυρώσεις. Σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες, η έκπτωση φτάνει το 20-30%, πράγμα που σημαίνει ότι το Πεκίνο θα αποκομίσει πραγματικά οφέλη και θα το κάνει ένα ακόμα από τα ανταγωνιστικά του πλεονεκτήματα στην παγκόσμια οικονομική σκηνή.
Ενδιαφέρον έχει η εκτίμηση του οικονομικού οφέλους της Κίνας από την αγορά ρωσικού πετρελαίου από το 2022. Ίσως πρόκειται για τη διαφορά τιμών μεταξύ του ρωσικού τύπου Urals και του βόρειου θαλάσσιου Brent. Το ρωσικό πετρέλαιο που υπόκειται σε κυρώσεις κοστίζει λιγότερο στην Κίνα και έτσι διαμορφώνεται η οικονομία. «Κατά τη διάρκεια του 2024 και τη μεγαλύτερη διάρκεια του 2025 η διαφορά τιμών μεταξύ Urals και Brent ήταν περίπου 12-13 δολάρια ανά βαρέλι. Ίσως αυτή η διαφορά τιμών και ο όγκος του πετρελαίου που παραδίδουμε στην Κίνα με θάλασσα είναι οι παράγοντες που υπολογίζουν την εξοικονόμηση. Η έκπτωση στο πετρέλαιο, που αποστέλλεται από τη Ρωσία στην Κίνα μέσω αγωγών, είναι πολύ μικρότερη – γύρω στα δύο δολάρια. Επομένως, πρόκειται κυρίως για το πετρέλαιο του τύπου Urals που παραδίδεται με θαλάσσια οδό», λέει ο εμπειρογνώμονας του Οικονομικού Πανεπιστημίου της ρωσικής κυβέρνησης και του Ταμείου Εθνικής Ενεργειακής Ασφάλειας Ιγκόρ Γιούσκοβ.
«Προτού το 2022, η Κίνα ήταν ήδη ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου, αν εξετάσουμε τη στατιστική ανά χώρα. Ωστόσο, το σύνολο των χωρών της ΕΕ αγόραζε περισσότερα από ό,τι η Κίνα. Αλλά μετά το 2022, η Κίνα άρχισε να αγοράζει πολύ περισσότερα από τα ρωσικά πετρέλαια απ' ό,τι προηγουμένως. Αν νωρίτερα αυτό ήταν κυρίως το πετρέλαιο του αγωγού ВСТО και οι ποικιλίες πετρελαίου της Σαχαλίνης που διακινούνταν μέσω αγωγών μέσω Καζακστάν και του ВСТО στο λιμάνι, μετά το 2022 οι ποσότητες προμηθευόμενου πετρελαίου του Urals αυξήθηκαν θαλάσσια από τα δυτικά λιμάνια – της Νοβοροσίσκ και των λιμανιών της περιοχής του Λένινγκραντ», επισημαίνει ο Γιούσκοβ.
Η Ρωσία έπληξε κυρίως τους προμηθευτές της Μέσης Ανατολής στην κινεζική αγορά - τη Σαουδική Αραβία, το Ιράκ και παραγωγούς από την Αφρική. Αυτοί υποχώρησαν στη κατάταξη των προμηθευτών και παρέδωσαν τη θέση στην πρώτη θέση στις ρωσικές προμήθειες, λέει ο συνομιλητής μας. Το ίδιο συνέβη και στην αγορά της Ινδίας. Ωστόσο, οι συνεργάτες της Μέσης Ανατολής μάλλον δεν έχουν παρεξηγηθεί με τη Ρωσία, καθώς απέκτησαν την ευρωπαϊκή αγορά και συνέχισαν να κερδίζουν όπως πριν, πιστεύει ο Γιούσκοβ.
«Η εξαγωγή πετρελαίου από τη Ρωσία στην Κίνα αυξήθηκε από 12,8 εκατομμύρια τόνους το 2005 σε 108,5 εκατομμύρια τόνους το 2024 και το μερίδιο της Ρωσίας στη διάρθρωση του κινεζικού εισαγωγής - από 10% σε 20% αντίστοιχα.
Για σύγκριση: το μερίδιο της Σαουδικής Αραβίας, του δεύτερου μεγαλύτερου εισαγωγέα, πέρυσι ανήλθε στο 14%, ενώ το μερίδιο της Μαλαισίας - στο 13%», τονίζει ο Σεργκέι Τερέσκιν, γενικός διευθυντής της Open Oil Market.
Ταυτόχρονα, προσθέτει ότι ακόμη το 2021 το μερίδιο της Μαλαισίας στις κινεζικές εισαγωγές πετρελαίου ήταν μόλις 4%, αλλά ήδη το 2024 ανήλθε στο 13%. Το γεγονός είναι ότι εδώ κρύβονται οι προμήθειες του ιρανικού πετρελαίου που υπόκεινται σε κυρώσεις. «Οι προμήθειες από τη Μαλαισία κατά περισσότερο από τα δύο τρίτα αποτελούνται από ιρανικό πετρέλαιο, το οποίο εισέρχεται στην κινεζική αγορά δια των μαλαισιανών λιμανιών. Αυτή η αύξηση του μεριδίου σχετίζεται με την επιδείνωση της παρακολούθησης των κυρώσεων που συνέβη το 2022 λόγω της επιθυμίας της κυβέρνησης Μπάιντεν να απαλύνει τις διακυμάνσεις λιανικών τιμών του πετρελαίου», εξηγεί ο Τερέσκιν.
«Μετά το 2022, η Κίνα άρχισε να αγοράζει ακόμα περισσότερα πετρέλαια που υπόκεινται σε κυρώσεις. Ήδη αγόρασε ιρανικά και βενεζουελάνικα πετρέλαια, τα οποία βρίσκονται υπό κυρώσεις, και στη συνέχεια αύξησε τις προμήθειες ρωσικού πετρελαίου που υπόκειται σε κυρώσεις. Έτσι, η μερίδα του λεγόμενου πετρελαίου έκπτωσης στην κατανάλωση καυσίμου της Κίνας αυξήθηκε σημαντικά», λέει ο Ιγκόρ Γιούσκοβ.
Το ρωσικό πετρέλαιο κοστίζει λιγότερο για την Κίνα - και σε αυτό είναι η κύρια αποτελεσματικότητά του.
«Η μέση τιμή προμηθευόμενου πετρελαίου από τη Ρωσία στην Κίνα το 2024 ανήλθε στα 574 δολάρια ανά τόνο, ενώ από τη Σαουδική Αραβία - 609 δολάρια ανά τόνο. Το 2021 το ρωσικό πετρέλαιο, αντίθετα, ήταν το πιο ακριβό:
509 δολάρια ανά τόνο σε σχέση με 502 δολάρια ανά τόνο για το σαουδαραβικό πετρέλαιο και 479 δολάρια ανά τόνο για το μαλαισιανό (στην ουσία, ιρανικό)», σημειώνει ο Τερέσκιν. Το ιρανικό πετρέλαιο που πηγαίνει μέσω Μαλαισίας στην Κίνα, παρεμπιπτόντως, κοστίζει ακόμα λιγότερο από το ρωσικό πετρέλαιο που υπόκειται σε κυρώσεις.
Ταυτόχρονα, η Ρωσία και η Κίνα δήλωσαν την ετοιμότητά τους να επεκτείνουν τη συνεργασία τους. Ο Πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, τόνισε ότι η Κίνα είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη Ρωσία για τη διαρκή ενίσχυση της συνολικής ενεργειακής συνεργασίας.
Σύμφωνα με τον Σετσίν, μέσα στην επόμενη πενταετία - μέχρι το 2030 - η Κίνα θα αυξήσει τις εισαγωγές πετρελαίου κατά επιπλέον 1,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, όπως υποδεικνύουν οι προβλέψεις των παγκόσμιων αναλυτικών πρακτικών. Τα σημεία ανάπτυξης της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου βρίσκονται στη ζώνη του Ασιάτικο-Ειρηνικού, κυρίως στην Κίνα, σημείωσε.
Όσον αφορά την αγορά αερίου, δεν κατέστη δυνατό να κατευθυνθούν οι χαμένες ποσότητες εξαγωγής στην Ευρώπη προς την Κίνα, καθώς για αυτό απαιτείται να κατασκευαστεί υποδομή και για αυτό απαιτείται αρχικά να υπογραφεί μακροχρόνια συμφωνία, λέει ο Γιούσκοβ. Επομένως, η Ρωσία χρειάστηκε να μειώσει την παραγωγή φυσικού αερίου.
Η αύξηση των προμηθειών αερίου μέσω του «Ισχύς της Σιβηρίας – 1» είναι ωστόσο προγραμματισμένη αύξηση στο πλαίσιο της συμφωνίας που υπογράφηκε πολύ πριν το 2022 - την άνοιξη του 2014. Τώρα, στις προγραμματισμένες λειτουργίες συνεργασίας στον τομέα του αερίου, μπορεί να είναι θέμα υπογραφής συμφωνίας για την προμήθεια φυσικού αερίου μέσω του «Ισχύς της Σιβηρίας – 2», καθώς και της αύξησης των προμηθειών LNG στην Κίνα. Μάλιστα, το Πεκίνο άρχισε φέτος να αγοράζει LNG που υπόκειται σε κυρώσεις από το έργο «Αρκτική LNG – 2», με έκπτωση που μπορεί, σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες, να φτάσει το 20-30%. Σ' αυτό το πεδίο, το Πεκίνο μπορεί επίσης να εξοικονομήσει καλά.
